De Engelse Premier League was ooit een traditionele competitie, met tot de verbeelding sprekende stadions, goede spelers en een herkenbare stijl van spelen. Wat is daar nog van over? Clubs worden stuk voor stuk opgekocht door louche zakenmannen met een grote zak met geld.
Fameuze stadions verdwijnen als sneeuw voor de zon, het voetbal wordt als maar saaier en saaier. Tegelijkertijd stijgen de televisie-inkomsten net zo hard. De Premier League is een enorme hype geworden, de betaalzenders tellen hun geld, de spelers tellen hun geld, maar de clubs zitten met een enorme schuld die maar blijft oplopen. Wie zijn de lul? Juist ja, de voetballiefhebber, en dan vooral de seizoenskaarthouder. Prijzen blijven maar stijgen, een trend die we in Nederland kennen maar in Engeland nog veel sterker is. In Engeland, waar hele gezinnen gezamenlijk naar de wedstrijden gaan, is de goedkoopste seizoenskaart voor bijvoorbeeld Chelsea 530 pond, voor Man Utd. 494 pond, voor Liverpool 650 pond. Probeer dat maar eens op te brengen voor je gezin met een modaal loon.
Ook wordt de emotie in de sport kapot gemaakt door de commercie. Spelers mogen hun shirt niet meer uit doen tijdens het juichen, tijdrekken. Right. Shirtsponsor niet meer te zien zal je bedoelen. Wedstrijden worden tegenwoordig op de meest idiote tijdstippen gespeeld, zodat alles live op tv te zien is. Televisie zenders dempen het geluid wat supporters maken bewust, omdat anders het imago van de sponsors misschien in het geding komt. Supporters mogen niet eens meer staand naar een wedstrijd kijken. Sponsors dwingen clubs hun traditionele logo?s in te ruilen voor lelijk gestileerde maar commercieel betere logo?s. Prachtige historische namen van stadions worden verruilt voor bedrijfsnamen. Hele clubs veranderen in reclamezuilen voor energiedrankjes. Vergeet ik iets? Vast wel.
Terug naar Engeland. De Engelse competitie leeft op veel te grote voet maar ze komen er voorlopig mee weg. Maar wat als de televisie kijker het zat is? Het hele idee achter een voetbalcompetitie wordt weggenomen. En wat als de oliemagnaat zijn speeltje zat is en de geldkraan dichtdraait? Dan is die schuldenlast van 3 miljard euro ineens erg re?el, en clubs zullen omvallen. Er zijn al voorbeelden van clubs die dat is overkomen. Leeds United, een echte Engelse club met een enorme traditie maar sportief geen topclub, deed ineens mee in de (sub)top van de Premier League. De clubleiding vond dit een goede reden om enorme leningen af te sluiten, om zo een echte topper te worden. Leeds haalde de halve finale van de Champions League in 2001, maar kwalificeerde zich niet voor de Champions League voor het volgende seizoen. De club kan de leningen niet meer betalen, en verkoopt bijna de hele selectie. Gevolg: 2 degradaties achter elkaar en een schuldenlast van 100 miljoen euro. In 2001 speel je de halve finale Champions League tegen Valencia, in 2007 speel je uit tegen Tranmere Rovers in de 3de divisie. Ze zijn niet de eerste en zeker niet de laatste.
Ik ben dit stuk gaan schrijven na het nieuws over Nigel de Jong. Zijn transfer, voor 20 miljoen euro van HSV naar City, is het volgende belachelijke bedrag wat wordt betaald voor een speler. Maar ook het geval Kaka is verbazingwekkend. AC Milan is akkoord gegaan met een bedrag van maarliefst 130 miljoen euro. Voor ??n speler twee keer het hele budget van Ajax! Kaka wil alleen niet naar Manchester, geld zou hem niet interesseren. Tja of je nu 5 miljoen bij Milan verdient of 8 bij City, who cares? Maar wat als deze gestoorde sjeik geen resultaat ziet? Wat als City straks nog steeds ergens in het rechterrijtje bungelt? Of wat als hij er straks gewoon op uit is gekeken? Oftewel, wat gebeurt er als de geldkraan dichtgaat? Derde divisie dan maar?
Dit verhaal kent eigenlijk alleen maar slachtoffers. Supporters kunnen hun hobby nauwelijks nog betalen, en velen zien hun club naar de knoppen gaan. De clubs zelf hebben nauwelijks een keuze, want als je geen geld aantrekt kan je het wel vergeten in de Premier League. Aan dat geld aantrekken zit een enorm risico, met soms desastreuze gevolgen ? zie Leeds. Het voetbal wordt er niet bepaald beter op, en zeker niet leuker. Andere slachtoffers zijn buitenlandse clubs en supporters zoals Ajax, maar ook clubs als Twente, Groningen, en daar onder ook de Sparta?s en NEC?s van deze wereld. Als wij Ajacieden, Groningers of Spartanen is een keer een speler hebben van bovengemiddelde kwaliteit duurt het niet langer dan een seizoen, want dan is hij al weer weg. Jeugdspelers vertrekken al voor veel geld voordat ze ook maar ??n wedstrijd hebben gespeeld. Onze clubs doen er zelf ook aan mee. Als supporter ben je gewoon bang als een speler drie wedstrijden achter elkaar goed speelt, het is gewoon niet leuk meer. Het huidige voetbal heeft weinig meer te maken met wat voetbal zo mooi maakt, clubs verliezen langzaam maar zeker hun identiteit en krediet, zowel letterlijk als figuurlijk. De mensen die de sport maken, wij, de liefhebbers, de supporters, de televisiekijkers, dienen te betalen en onze bek dicht te houden. En dat doen we. We kopen die weer in prijs verhoogde seizoenskaart heus wel, of we nemen toch wel Eredivisielive en Sport1. Maar hoelang nog?
Duidelijk lijkt mij wel dat dit systeem het eeuwige leven niet heeft. De schuldenlast hangt als een donkere wolk boven het moderne voetbal, zoals dat zo mooi heet. Maar wat als het systeem klapt? Is dat eigenlijk wel zo erg? Een noodzakelijk kwaad?
